11 красавіка Сьцяпану Латыпаву споўнілася 45 гадоў. Пяты раз палітвязень сустрэў дзень народзінаў у няволі: першы раз у былым менскім СІЗА на вуліцы Валадарскага, другі — у івацэвіцкай калёніі і яшчэ двойчы — у магілёўскай турме.
Сьцяпана Латыпава затрымалі ў верасьні 2020 году ў двары «Плошчы пераменаў» у Менску, у ягоным мікрараёне, вядомым сваімі пратэставымі настроямі.
Сьцяпан выйшаў у двор абараніць пратэставы мурал, які жыхары дому аднавілі пасьля зьнішчэньня камунальнікамі, і неўзабаве яго затрымалі амапаўцы.
У 2021 годзе Сьцяпану Латыпаву прысудзілі 8,5 года калёніі ўзмоцненага рэжыму і аштрафавалі на 300 базавых велічыняў (8700 рублёў).
Латыпава прызналі вінаватым паводле 342 артыкулу Крымінальнага кодэксу («арганізацыя і падрыхтоўка дзеяньняў, якія груба парушаюць грамадзкі парадак, або актыўны ўдзел у іх), артыкулу 363 («супраціўленьне супрацоўніку органаў унутраных справаў ці іншай асобе, якая ахоўвае грамадзкі парадак») і часткі 4 артыкулу 209 («махлярства ў асабліва буйным памеры»).
Як дырэктара кампаніі «Беларба» яму інкрымінавалі тое, што ён нібыта ўводзіў у зман кліентаў падчас аказаньня паслугаў хімічнай абароны расьлін.
Ні ў водным з пунктаў абвінавачаньня Латыпаў віны не прызнаў. На судзе ён расказаў, як зь ім абыходзіліся пасьля затрыманьня.
«Я крычаў, задыхаючыся ў чорным пакеце, а яны сьмяяліся», — сказаў Сьцяпан Латыпаў пра катаваньні пасьля затрыманьня.
На знак пратэсту супраць пастаяннага ціску адміністрацыі проста на судовым паседжаньні Сьцяпан уваткнуў сабе ў горла асадку. Праз гэты ўчынак Латыпава паставілі на асаблівы ўлік як «схільнага да самагубства», для яго ўмовы зьняволеньня ўскладніліся.
Што вядома пра ўмовы ўтрыманьня Латыпава ў турмах
Адбываць пакараньне Сьцяпан Латыпаў пачаў у лістападзе 2021 году ў івацэвіцкай калёніі № 22 (яе яшчэ называюць «Воўчыя норы»), вядомай сваімі жорсткімі ўмовамі. Там палітвязьня шмат разоў зьмяшчалі ў ШЫЗА нібыта за парушэньні рэжыму. Між тым Латыпаў заяўляў аб правакацыях і ціску з боку адміністрацыі, а ў ліпені 2022 году на знак пратэсту ён глытаў лязо і рэзаў вены, за што атрымаў новыя 17 дзён штрафнога ізалятару. Пра івацэвіцкі пэрыяд зьняволеньня Латыпава вядома, што ён прысылаў з калёніі малюнкі вожыкаў.
Адміністрацыя калёніі вырашыла, што Латыпаў «ня стаў на шлях выпраўленьня». У выніку ў верасьні 2022 году суд Івацэвіцкага раёну на два гады адправіў Сьцяпана Латыпава на турэмны рэжым. Палітвязень трапіў у магілёўскай турму № 4, таксама вядомую жорсткім рэжымам і тым, што там адбываюць пакараньні многія зь вядомых палітвязьняў.
У лютым 2024 году з магілёўскай турмы дайшлі зьвесткі, што Сцяпан Латыпаў захварэў на цынгу. Паведамлялася таксама, што падчас хваробы палітвязьню аказалі мэдычную дапамогу, але паводле крыніцы, зь якою кантактавалі журналісты інтэрнэт-выданьня «Позірк», ён скардзіўся на недахоп лекаў.
У сьнежні 2024 году Сьцяпана Латыпава вярнулі ў івацэвіцкую калёнію «Воўчыя норы». Адтуль новых зьвестак пра яго няма. Да выхаду на волю Сьцяпану Латыпаву трэба пратрымацца яшчэ ня меней за тры гады.
Чым займаўся Латыпаў да зьняволеньня
Вядома, што Сьцяпан Латыпаў — адзін зь першых у краіне арбарыстаў, «лекар дрэваў». У асяродзьдзі прамысловых альпіністаў (гэтай прафэсіяй таксама валодаў Сьцяпан Латыпаў) яго называлі «бацькам беларускай арбарыстыкі».
Калегі сьцьвярджаюць, што Лапытаў першым пачаў лячыць дрэвы іньекцыямі — ён падымаўся на дрэва з дапамогай вяровак і ўпырскваў у хворае месца на дрэве неабходныя лекі. Гэты мэтад лячэньня дрэваў Сьцяпан Латыпаў засвоіў падчас вучобы і практычных заняткаў у краінах Эўропы. Калегі ўспамінаюць, што Латыпаў чытаў шмат спэцыяльнай літаратуры, увесь час удасканальваў свой мэтад лячэньня дрэваў.
У Беларусі Сьцяпан Латыпаў заснаваў фірму «Беларба», якая займалася ня толькі лячэньнем дрэваў, але і зьнішчэньнем шкодных расьлінаў, прыкладам, баршчавіку.
Пасьля затрыманьня Латыпава ў 2020 годзе фірма «Беларба» закрылася.
Форум