30 кастрычніка дакумэнты на рэгістрацыю ініцыятыўных групаў на прэзыдэнцкія выбары 2025 году ў Беларусі падалі яшчэ тры чалавекі. Выбары ў Беларусі пры Аляксандру Лукашэнку носяць несвабодны і недэмакратычны характар.
Паведамляецца, што ў ЦВК падалі дакумэнты аб рэгістрацыі ініцыятыўных групаў па зборы подпісаў у падтрымку вылучэньня кандыдатамі ў прэзыдэнты:
- Алег Гайдукевіч, кіраўнік праўладнай Лібэральна-дэмакратычнай партыі, намесьнік старшыні камісіі Палаты прадстаўнікоў у міжнародных справах,
- Вольга Чамаданава, старшыня «Беларускага саюзу жанчын», начальніца галоўнага ўпраўленьня ідэалягічнай працы і ў справах моладзі Менгарвыканкаму, былая прэс-сакратарка МУС Беларусі.
- Аляксандар Хіжняк, кіраўнік праўладнай Рэспубліканскай партыі працы і справядлівасьці, дырэктар «БелНДІПгорадабудаўніцтва», дэпутат Менгарсавету.
Алег Гайдукевіч адразу пасьля абвяшчэньня прэзыдэнцкіх выбараў 2025 году заявіў, што кіраваная ім партыя будзе ўдзельнічаць у выбарах. У 2020 годзе ён таксама вылучаўся ў прэзыдэнты, але пазьней зьняў сваю кандыдатуру.
26 кастрычніка дакумэнты аб рэгістрацыі сваёй ініцыятыўнай групы падаў Аляксандар Лукашэнка. Ягоную ініцыятыўную групу ўжо зарэгістравалі.
Акрамя Лукашэнкі, дакумэнты аб рэгістрацыі ініцыятыўных групаў падавалі кіраўнік зьліквідаванага ўладамі Беларусі руху «За свабоду», экспэрт па рэгіянальным разьвіцьці Народнага антыкрызіснага ўпраўленьня Юры Губарэвіч і Аляксандар Драздоў, які, як і Лукашэнка, падаў заяву 26 кастрычніка, але на пасяджэньне не прыйшоў і не падаў сьпіс сяброў групы. Абедзьве заяўкі былі адхіленыя.
У Беларусі пасьля перарэгістрацыі засталося 4 партыі: «Белая Русь», ЛДП, РПТС і Камуністычная партыя (КПБ).
Выбары 2025 году ў Беларусі
- Выбары прэзыдэнта Беларусі прызначылі на 26 студзеня 2025 году — нашмат раней, чым можна было чакаць. Такое рашэньне ўхвалілі на пасяджэньні Палаты прадстаўнікоў 23 кастрычніка. Паводле заканадаўства, сёмыя прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі павінны адбыцца не пазьней за 20 ліпеня 2025 году.
- Аляксандар Лукашэнка ўжо заявіў пра намер працягнуць сваю ўладу над краінай яшчэ прынамсі на пяць год. Гэта будуць ужо сёмыя выбары для аўтарытарнага кіраўніка дзяржавы. Колькі часу Лукашэнка застаецца ва ўладзе: онлайн-лічыльнік.
- Напярэдадні абвяшчэньня даты галасаваньня амбасадар Расеі ў Беларусі Барыс Грызлоў сказаў, што расейскі бок дапаможа Менску ў выпадку «спробаў дэстабілізацыі» ў часе выбараў, калі Беларусь зьвернецца па такую дапамогу.
- Офіс Сьвятланы Ціханоўскай, Аб’яднаны пераходны кабінэт і Каардынацыйная рада выпусьцілі сумесную заяву, у якой падкрэсьлілі, што цяперашняя электаральная кампанія праводзіцца ў сытуацыі глыбокага палітычнага крызісу ў Беларусі, а Аляксандар Лукашэнка незаконна ўтрымлівае ўладу шляхам рэпрэсіяў супраць беларускага грамадзтва, і заклікалі беларусаў «выказаць свой пратэст шляхам галасаваньня супраць усіх, хто крадзе нашае права голасу».
- Раней дэмакратычныя сілы Беларусі ўжо неаднаразова заяўлялі, што будуць дабівацца непрызнаньня гэтых выбараў міжнароднай супольнасьцю.
- Папярэднія выбары 9 жніўня 2020 году прайшлі ва ўмовах масавых фальсыфікацыяў і адзначыліся самымі масавымі пратэстамі за ўсю гісторыю незалежнай Беларусі. Вынікі выбараў не былі прызнаныя міжнароднай супольнасьцю, краіны Захаду неаднойчы ўводзілі санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі, якога ня лічаць легітымным прэзыдэнтам Беларусі.
- Палітычны крызіс, які ўзьнік пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі, і шырокамаштабныя рэпрэсіі ў краіне працягваюцца да гэтага часу.
- У турмах Беларусі застаецца каля 1,3 тысячы чалавек, якіх праваабаронцы прызналі палітвязьнямі (колькасьць асуджаных з палітычных матываў значна большая). З 2020 году праваабарончаму цэнтру «Вясна» вядомыя прозьвішчы сама меней 7400 фігурантаў крымінальных палітычных спраў у Беларусі, заведзеных з палітычных матываў. Зь іх 6013 чалавек ужо асудзілі (як мінімум 2336 чалавек — на пазбаўленьне волі, 681 — на «хімію»). Больш за 50 тысяч чалавек затрымлівалі з палітычных матываў.
- У сувязі з пагрозай палітычнага перасьледу Беларусь пасьля 2020 году, паводле розных ацэнак, пакінулі сотні тысяч беларусаў: сацыёляг Генадзь Коршунаў у траўні 2024-га ацэньваў маштаб палітычнай эміграцыі ў 500-600 тысяч чалавек, намесьнік кіраўніка МУС Карпянкоў у кастрычніку 2023 году казаў, што з 2020 году зь Беларусі зьехалі 350 тысяч чалавек.
- У Беларусі ліквідавалі амаль амаль усе палітычныя партыі, засталіся толькі 4 праўладныя партыі. Агулам грамадзкі сэктар краіны, пачынаючы з пасьлявыбарчага пэрыяду 2020 году, страціў ужо сама меней 1838 некамэрцыйных арганізацыяў (сярод іх грамадзкія аб’яднаньні, прафсаюзы, палітычныя партыі, фонды, недзяржаўныя ўстановы, асацыяцыі, рэлігійныя арганізацыі і інш.).
- Пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі прызналі «экстрэмісцкімі фармаваньнямі/арганізацыямі» і заблякавалі практычна ўсе незалежныя СМІ, журналісты гэтых мэдыя сутыкнуліся з затрыманьнямі, арыштамі, ператрусамі, адміністрацыйным і крымінальным перасьледам, многія вымушана пакінулі краіну і працягнулі працаваць з-за мяжы. За кратамі ў Беларусі цяпер застаюцца 36 прадстаўнікоў мэдыя.
Форум