Карпенка заявіў у эфіры дзяржаўнага тэлеканала СТВ, што сьпісы сяброў выбарчых камісій публікаваць ня стануць. Ён сьцьвярджае, што гэта нібыта прадугледжана заканадаўствам, але апошняя рэдакцыя Выбарчага кодэксу яго абвяргае, заўважыла «Люстэрка».
Паводле Карпенкі, на наступных выбарах дэпутатаў у камісіях будуць працаваць каля 70 тысяч чалавек. Раней у Беларусі такія сьпісы публікавалі.
«Але, як той казаў, хацелі ж узяць прыклад з дэмакратычных дзяржаў і паказаць, што ў нас адкрытая сыстэма. А ў выніку атрымалі булінг, ганеньні гэтых людзей. Таму што гэтыя сьпісы становяцца раптам аб’ектам вывучэньня, што тут граху хаваць, розных спэцыяльных службаў, у тым ліку суседніх непрыязных дзяржаў. Вось мы самі стваралі гэтыя ўмовы. Цяпер мы гэтага рабіць ня будзем», — заявіў старшыня ЦВК.
Пры гэтым ён зазначыў, што «гэта ня значыць, што чальцы камісіі будуць безназоўнымі».
«Калі вы прыйдзеце на выбарчы ўчастак, вы напэўна ўбачыце сяброў камісіі, якія там знаходзяцца, з бэджыкамі — зь імем і па бацьку. Ва ўсякім разе, калі вы захочаце зьвярнуцца да старшыні камісіі, ён прадставіцца, хто ён такі, калі ў вас ёсьць нейкія пытаньні і гэтак далей», — заявіў Карпенка.
Таксама Карпенка сказаў, што калі назіральнікаў ад Арганізацыі бясьпекі і супрацоўніцтва ў Эўропе (АБСЭ) запросяць на выбары ў Беларусі, Цэнтравыбаркам «правядзе неабходныя працэдуры па акрэдытацыі».
Паводле Ігара Карпенкі, запрашэньне назіральнікаў АБСЭ — «не кампэтэнцыя Цэнтральнай выбарчай камісіі».
Чыноўнік адзначыў, што ЦВК, як правіла, запрашае кіраўнікоў цэнтральных выбарчых органаў краін СНД, партнэрскіх дзяржаў Міжнароднай асацыяцыі выбарчых органаў, «у якую ўваходзіць 111 краін».
«Зразумела, што ўсе 111 краін мы запрашаць ня будзем, але, ва ўсякім выпадку, мы маем намер запрасіць кіраўніцтва цэнтральных выбарчых камісій краін СНД», — заявіў ён.
«Мы выбары праводзім для сябе, для сваёй краіны. Гэта наша ўнутраная справа, — сказаў кіраўнік ЦВК. — І ўжо сапраўды мы не абавязаныя даваць справаздачу ні перад якімі эўрапейскімі структурамі — ні адносна нашага заканадаўства, ні адносна тых выбарчых працэдур, якія прадугледжаны выбарчым заканадаўствам. І мы гэтага рабіць, адпаведна, ня будзем».
25 траўня першы намесьнік кіраўніка Адміністрацыі прэзыдэнта Максім Рыжанкоў на міжнароднай навукова-практычнай канфэрэнцыі «Тэорыя і практыка выбарчага працэсу» заявіў:
«Настаў час па-новаму зірнуць на ўсе гэтыя мэнтарскія ацэнкі вынікаў выбараў і нашага заканадаўства, якія ідуць з ключавых эўрапейскіх палітычных арганізацый шэрагу краін».
На яго думку, АБСЭ «да гэтага часу так і не выпрацавала празрыстых адзіных стандартаў правядзеньня выбарчых кампаній».
17 верасьня Карпенка, гаворачы аб назіраньні за выбарамі, заявіў, што Бюро дэмакратыі і правоў чалавека АБСЭ «ня мае нейкіх адзіных стандартаў адносна ацэнкі выбараў», а выкарыстоўвае «розныя рэкамэндацыі ў разрэзе той ці іншай краіны», якія адрозьніваюцца:
«Гэтыя мэханізмы, на жаль, дэстабілізуюць абстаноўку ў некаторых краінах падчас электаральнай кампаніі. Мы маем намер прыцягваць і такія арганізацыі, як ШАС, БРІКС, АДКБ, якія таксама могуць выпрацаваць падыходы для ацэнкі электаральных працэсаў у краінах-удзельніцах».
- Выбары ў Палату прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу 8-га скліканьня і мясцовыя саветы дэпутатаў 29-га скліканьня ўпершыню пройдуць у адзіны дзень галасаваньня, якім вызначаны 25 лютага 2024 году.
- Выбары ў Савет Рэспублікі Нацыянальнага сходу 8-га скліканьня адбудуцца 4 красавіка 2024 году. Вылучэньне кандыдатаў у члены СР мясцовымі саветамі дэпутатаў, выканаўчымі і распарадчымі органамі павінна адбыцца не пазьней за 21 сакавіка 2024-га.
Што трэба ведаць пра Адзін дзень галасаваньня-2024
- 25 лютага 2024 году ў Беларусі праходзіць так званы Адзіны дзень галасаваньня, у рамках якога выбіраюць дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу 8-га скліканьня і дэпутатаў мясцовых саветаў 29-га скліканьня.
- Пратаколы з камісій павінны паступіць у ЦВК не пазьней за 29 лютага.
- Датэрміновае галасаваньне праходзіла з 20 па 24 лютага. ЦВК заявіла, што за 5 дзён датэрмінова прагаласавалі 41,71% грамадзян, якія ўключаныя ў сьпісы для галасаваньня.
- Парог яўкі на гэтых выбарах адменены — яны адбудуцца пры любой колькасьці выбарнікаў. Незалежных назіральнікаў на выбарах няма, як і апазыцыйных кандыдатаў. Прозьвішчы сябраў выбарчых камісіі засакрэчаныя. На ўчастках узмацнілі ахову.
- Перадвыбарная агітацыя праходзіла з 31 студзеня па 24 лютага, рэгістрацыя кандыдатаў — з 16 студзеня да 30 студзеня.
- Прадстаўнікі кампаніі «Праваабаронцы за свабодныя выбары» падкрэсьлілі, што ў сувязі з рэпрэсіўнымі рызыкамі будзе працаваць экспэртная місія, а не «клясычнае» назіраньне, якое ажыцьцяўлялася падчас ранейшых кампаній.
- Палітычны аглядальнік Валер Карбалевіч лічыць, што Лукашэнка разглядае выбары як «ваенную апэрацыю». Ён упэўнены, што абсалютная большасьць як сярод прыхільнікаў, так і сярод праціўнікаў Лукашэнкі выдатна разумее, што ў сёньняшніх умовах гэта суцэльная імітацыя.
- Улады вырашылі не запрашаць АБСЭ для назіраньня празь Бюро дэмакратычных інстытутаў і правоў чалавека (БДІПЧ). АБСЭ cкрытыкавала ўлады Беларусі за гэтую адмову.
- Кіраўнік штабу місіі назіральнікаў ад СНД Леанід Анфімаў заявіў, што ў Вярхоўны суд падалі 6 скаргаў аб выбарах. Назіральнікі ад СНД прапанавалі іх лічыць «неабгрунтаванымі».
- Выбары ў Савет Рэспублікі Нацыянальнага сходу 8-га скліканьня адбудуцца 4 красавіка 2024 году. Вылучэньне кандыдатаў у члены СР мясцовымі саветамі дэпутатаў, выканаўчымі і распарадчымі органамі павінна адбыцца не пазьней за 21 сакавіка 2024-га.
- Электаральная кампанія праходзіць на фоне маштабных рэпрэсій і зачысткі палітычнага поля ад апазыцыі. Незалежных назіральнікаў на выбарах няма: Бюро па дэмакратычных інстытутах і правах чалавека Арганізацыі па бясьпецы і супрацоўніцтве ў Эўропе (БДІПЧ АБСЭ) запрашэньня не атрымала.
- На гэтых выбарах няма і апазыцыйных кандыдатаў — да выбараў дапусьцілі толькі ляяльных рэжыму кандыдатаў. Паводле кіраўніка ЦВК Ігара Карпенкі, усе 12 скаргаў на адмовы ў рэгістрацыі кандыдатаў у дэпутаты (у тым ліку 2 скаргі ў суды) адхілілі.
- Па выніках датэрміновага галасаваньня ЦВК даў справаздачу аб рэкорднай яўцы выбарнікаў — 41,71%. Незалежныя назіральнікі называюць датэрміновае галасаваньне адным з мэханізмаў масавых фальсыфікацый.
- З 1996 году незалежныя назіральнікі не прызналі ніводную выбарчую кампанію ў Беларусі транспарэнтнай і адпаведнай стандартам АБСЭ.
