Лінкі ўнівэрсальнага доступу

ЗША, Японія і краіны ЭЗ заклікалі да рэформы Рады Бясьпекі ААН


Міністар замежных спраў Расеі Сяргей Лаўроў на пасяджэньні Рады Бясьпекі ААН, Нью-Ёрк, 24 красавіка 2023 году.
Міністар замежных спраў Расеі Сяргей Лаўроў на пасяджэньні Рады Бясьпекі ААН, Нью-Ёрк, 24 красавіка 2023 году.

Прадстаўнікі ЗША, Вялікай Брытаніі, Японіі і некалькіх краін Эўразьвязу заклікалі да рэформы Рады Бясьпекі ААН. Гэта адбылося ў панядзелак на пасяджэньні Рады Бясьпекі ў Нью-Ёрку. У якасьці старшыні выступаў міністар замежных спраў Расеі Сяргей Лаўроў.

Адкрываючы пасяджэньне, Лаўроў заявіў, што сьвет, як і ў гады халоднай вайны, падыходзіць да небясьпечнай рысы. Міністар у сваёй прамове адзначыў, што ў ААН занадта шмат прадстаўнікоў краін Захаду і занадта мала прадстаўнікоў іншых рэгіёнаў. Гэта, на думку Лаўрова, падрывае прынцып шматбаковасьці міжнародных адносін.

Лаўроў усклаў адказнасьць за расейскі напад на Ўкраіну на ЗША і іх саюзьнікаў. Кіраўнік МЗС Расеі чарговы раз заявіў, што мэта расейскіх войскаў — «абараніць людзей ад зьнішчэньня кіеўскім рэжымам, ліквідаваць пагрозы бясьпецы з боку NATO».

Лаўроў нагадаў, што расейскія журналісты, якія павінны былі ляцець на пасяджэньне Рады Бясьпекі ААН, так і не змаглі гэтага зрабіць. Па словах міністра, пасольства ЗША паведаміла пра гатоўнасьць выдаць візы прадстаўнікам СМІ ўжо пасьля таго, як самалёт з дэлегацыяй падняўся ў паветра.

Прадстаўнік ЗША ў Радзе Бясьпекі Лінда Томас-Грынфілд заявіла, што Расея, якая ў гэтым месяцы старшынюе ў ААН, груба парушае прынцыпы статуту арганізацыі, пачаўшы захопніцкую вайну, тармозячы збожжавую ўгоду і выйшаўшы з дамовы аб СНУ.

Томас-Грынфілд згадала пра арыштаваных у Расеі амэрыканскіх грамадзян — асуджанага па справе аб шпіянажы Пола Ўілана і журналіста Эвана Гершковіча. Дыплямат заклікала да іх неадкладнага вызваленьня.

Прадстаўнік ЗША лічыць, што ААН аказалася ва ўмовах крызісу даверу. «Агрэсія і захоп тэрыторый недапушчальныя з пункту гледжаньня міжнароднага права», — сказала яна.

Томас-Грынфілд заклікала да рэформаў ААН. Зь ёю пагадзіліся прадстаўнікі Вялікай Брытаніі і Францыі.

«Расейскае ўварваньне ва Ўкраіну прынесла вялізныя пакуты ўкраінцам і стала катастрофай для самой Расеі. Расейскае пакаленьне страціла будучыню, а ўрад нават не тлумачыць навошта», — сказала прадстаўніца Вялікай Брытаніі Барбара Вудворд.

Прадстаўнік Францыі Нікаля дэ Рыўер нагадаў, што Расея і раней парушала вяршэнства міжнароднага права. Ён прывёў у прыклад уварваньне расейскіх войскаў у Грузію ў 2008 годзе, падтрымку сэпаратыстаў у Данбасе пачынаючы з 2014 году і парушэньне збройнага эмбарга з Іранам.

Рыўер згадаў, што Францыя і Мэксыка выступілі з ініцыятывай, якая рэкамэндуе пастаянным членам Рады Бясьпекі ўстрымлівацца ад прымяненьня права вэта ў выпадках, калі гаворка ідзе аб масавых зьверствах, і заклікаў іншыя краіны далучацца да яе.

Прадстаўнік Японіі Ісікане Кіміхіра таксама абвінаваціў Расею ў тым, што прымяненьнем права вэта яна паралізуе рашэньні Рады Бясьпекі, і выступіў за рэформу.

Кіраўнік дэлегацыі ЭЗ пры ААН Олаф Скуг заявіў: «Расея спрабуе прадставіць сябе абаронцам Статуту ААН і мультылатэралізму. Нішто ня можа быць далей ад ісьціны. Гэта цынічна».

Прадстаўнік Кітаю Чжан Цзюнь не ўхваліў курс на рэформу Рады Бясьпекі. На яго думку, неабходна не рэфармаваць статут, а «пачаць зь сябе». «Мы супраць таго, каб некаторыя краіны навязвалі сваю волю міжнароднай супольнасьці», — сказаў ён, не ўдакладніўшы, якія краіны мае на ўвазе. Ён таксама заклікаў ЗША і іншыя краіны адмовіцца ад аднабаковых санкцыяў, назваўшы іх незаконнымі.

Расея выконвае фармальную ролю краіны-старшыні Рады Бясьпекі ААН у красавіку. 15 краін — членаў Рады Бясьпекі — старшынююць у ёй па чарзе, кожная адзін месяц. Іх ратацыя ажыцьцяўляецца ў алфавітным парадку. Апошні раз Расея была ў ролі старшыні Рады Бясьпекі ў лютым 2022 году, калі адбыўся яе напад на Ўкраіну.

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG