Надышлі Каляды! ТЭСТ

Так. Зімовую сьцюжу ў беларускай міталёгіі ўвасабляе Зюзя, сівы тоўсты дзед у белым футры, бяз шапкі, босы. Калі раззлуецца, б’е жалезнай булавой па пні — і прыходзяць траскучыя маразы. На Каляды яму пакідалі крыху куцьці. А Дзед Мароз — савецкі пэрсанаж: у 1930-я гады расейскія бальшавікі прыдумалі як альтэрнатыву „рэлігійным сьвятам“ Новы год зь Дзедмарозам і Сьнягурачкай.

Не. Мароз Сіні Нос — літаратурны, з казкі Якуба Коласа „Два Маразы“. А ў беларускай народнай міталёгіі зімовую сьцюжу ўвасабляе Зюзя, сівы тоўсты дзед у белым футры, бяз шапкі, босы. Калі раззлуецца, б’е жалезнай булавой па пні — і прыходзяць траскучыя маразы. На Каляды яму пакідалі крыху куцьці. Урэшце, Дзед Мароз — пэрсанаж савецкага Новага году як альтэрнатывы „рэлігійным сьвятам“.

Не. Дзед Мароз — савецкі пэрсанаж: у 1930-я гады расейскія бальшавікі прыдумалі як альтэрнатыву „рэлігійным сьвятам“ Новы год зь Дзедмарозам і Сьнягурачкай. А зімовую сьцюжу ў беларускай міталёгіі ўвасабляе Зюзя, сівы тоўсты дзед у белым футры, бяз шапкі, босы. Калі раззлуецца, б’е жалезнай булавой па пні — і прыходзяць траскучыя маразы.

Не, Каляды — гэта „сьвята Божага Нараджэньня, Раство“ („Энцыкляпэдычны слоўнік рэлігійнай лексікі“ сьвятара Ўладзіслава Завальнюка і мовазнаўцаў Міхася Прыгодзіча і Валянціны Раманцэвіч) з 24 на 25 сьнежня (з 6 на 7 студзеня). А сьвята Вадохрышча ўва ўсходнім і Тры Каралі ў заходнім хрысціянстве адзначаецца 6 (19) студзеня і завяршае пару калядных сьвяткаваньняў.

Так. Каляды — гэта „сьвята Божага Нараджэньня, Раство“ („Энцыкляпэдычны слоўнік рэлігійнай лексікі“ сьвятара Ўладзіслава Завальнюка і мовазнаўцаў Міхася Прыгодзіча і Валянціны Раманцэвіч). Старадаўняя народная назва сьвята Каляды ад лацінскага calendae ‘першы дзень месяца’, а Раство — беларускае народнае асваеньне царкоўнаславянскага рождьство.

Не, Каляды — гэта „сьвята Божага Нараджэньня, Раство“ („Энцыкляпэдычны слоўнік рэлігійнай лексікі“ ксяндза магістра Ўладзіслава Завальнюка і мовазнаўцаў Міхася Прыгодзіча і Валянціны Раманцэвіч). Старадаўняя народная назва сьвята Каляды ад лацінскага calendae ‘першы дзень месяца’, а Раство — беларускае народнае асваеньне царкоўнаславянскага рождьство. Хоць бальшавікі абвясьцілі БССР 1 студзеня, але ніхто не сьвяткуе.

Не зусім. Калядá — гэта сьвяточныя стравы, вячэра, падарунак на Каляды,адмыслова гадаваны парсюк; у некаторых рэгіёнах так называюць хаджэньне каляднікаў. А глінтвайн можа быць складнікам Каляды, калі гаспадары дадуць гарачы кубачак зьмерзлым сьпевакам-каляднікам. Але мусяць даць і закусіць!

Так. Калядá — гэта сьвяточныя стравы, вячэра, падарунак на Каляды,адмыслова гадаваны парсюк; у некаторых рэгіёнах так называюць хаджэньне каляднікаў. Глінтвайн можа быць складнікам Каляды, калі гаспадары дадуць гарачы кубачак зьмерзлым сьпевакам-каляднікам. Але мусяць даць і закусіць!

Ня блытайма! Калядá — гэта сьвяточныя стравы, вячэра, падарунак на Каляды,адмыслова гадаваны парсюк; у некаторых рэгіёнах так называюць хаджэньне каляднікаў. Вось каб расчысьціць ім праход да хаты, спатрэбіцца шуфаль для сьнегу.

Гэта само сабой, тое самае афіцыйна рабіў савецкі прафорг, але мех з сапраўднымі падарункамі, вядома ж, у Сьвятога Мікалая. Яго правобраз — хрысьціянскі сьвяты Мікалай зь Лікіі. У беларускім фальклёры сьвяты Мікола стаў [замест Вялеса] апекуном земляроба, адказным за ўраджай. У розных эўрапейскіх народаў ён пачаў прыносіць падарункі ў свой дзень (6/19 сьнежня), а цяпер цягае іх аж да самых Калядаў (адрозна ад Дзеда Мароза, патаемна і не ў дзявочай кампаніі).

Так. Мех з падарункамі, вядома ж, у Сьвятога Мікалая. Яго правобраз — хрысьціянскі сьвяты Мікалай зь Лікіі. У беларускім фальклёры сьвяты Мікола стаў [замест Вялеса] апекуном земляроба, адказным за ўраджай. У розных эўрапейскіх народаў ён пачаў прыносіць падарункі ў свой дзень (6/19 сьнежня), а цяпер цягае іх аж да самых Калядаў (адрозна ад Дзеда Мароза, патаемна і не ў дзявочай кампаніі).

Не. Мех з падарункамі, вядома ж, у Сьвятога Мікалая. Яго правобраз — хрысьціянскі сьвяты Мікалай зь Лікіі. У беларускім фальклёры сьвяты Мікола стаў [замест Вялеса] апекуном земляроба, адказным за ўраджай. У розных эўрапейскіх народаў ён пачаў прыносіць падарункі ў свой дзень (6/19 сьнежня), а цяпер цягае іх аж да самых Калядаў (адрозна ад Дзеда Мароза, патаемна і не ў дзявочай кампаніі). А Карачун у старажытных славянаў адказваў за зімовы сонцаварот, але ў беларускай традыцыі ён перадусім прыносіць хуткую сьмерць: „Каб яму карачун прыйшоў!“

Не. Зьвяздá або гвяздá — самы пазнавальны атрыбут гурту каляднікаў, гэта ажурная зорка, якая асьвятляецца зь сярэдзіны і круціцца на дрэўку. Нічыіх шкілетаў каляднікі ня носяць і нікога не пужаюць, толькі хваляць у песьнях гаспадароў дому.

Так. Слова зьвяздá або гвяздá азначае самы пазнавальны атрыбут гурту каляднікаў — ажурную зорку, якая асьвятляецца зь сярэдзіны і круціцца на дрэўку. Калі ў 1981 годзе сьведамая моладзь зь „Беларускай Майстроўні“ адрадзіла ў Менску сьвята Калядаў, адным з прамянёў іхнае каляднай гвязды́ быў бел-чырвона-белы.

Не. Зьвяздá або гвяздá — самы пазнавальны атрыбут гурту каляднікаў, гэта ажурная зорка, якая асьвятляецца зь сярэдзіны і круціцца на дрэўку. А дзяржаўны сьцяг ня носяць. Затое калі ў 1981 годзе сьведамая моладзь зь „Беларускай Майстроўні“ адрадзіла ў Менску сьвята Калядаў, адным з прамянёў іхнае каляднай гвязды́ быў бел-чырвона-белы.

Не. Каляднікі абавязкова водзяць Казу, яе атрыбут — вывернуты футрам угору кажух. Каза — сымбаль урадлівасьці. У каляднай містэрыі яна рытуальна памірае, але дзякуючы падарункам тут жа ажывае. Племяннога быка і індыка ня водзяць.

Не. Каляднікі абавязкова водзяць Казу, яе атрыбут — вывернуты футрам угору кажух. Каза — сымбаль урадлівасьці. У каляднай містэрыі яна рытуальна памірае, але дзякуючы падарункам тут жа ажывае. Племяннога быка і індыка ня водзяць.

Так. Каляднікі абавязкова водзяць Казу, яе атрыбут — вывернуты футрам угору кажух. Каза — сымбаль урадлівасьці. У каляднай містэрыі яна рытуальна памірае, але дзякуючы падарункам тут жа ажывае.

Так. Ніякай Сьнягурачкі ў беларускай традыцыі і блізка не было. Гэта літаратурны пэрсанаж расейскага драматурга Астроўскага, але галавакружную кар’еру Сьнягурачка зрабіла ў савецкі час, калі ёю на пáру зь Дзедмарозам выбівалі традыцыі Калядаў і шанаваньне Сьвятога Мікалая. А традыцыйныя пэрсанажы нашага калядаваньня — Механоша, Каза, Баба, Цыган, Жораў, Мядзьведзь, Кабыла, Доктар-Лекар. І нават культавая Сьвінка.

Памылка. Ёсьць Цыган. А таксама Механоша, Каза, Баба, Жораў, Мядзьведзь, Кабыла, Доктар-Лекар і нават культавая Сьвінка. А вось Сьнягурачкі ў беларускай традыцыі і блізка не было. Гэта літаратурны пэрсанаж расейскага драматурга Астроўскага, але галавакружную кар’еру Сьнягурачка зрабіла ў савецкі час, калі ёю на пáру зь Дзедмарозам выбівалі традыцыі Калядаў і шанаваньне Сьвятога Мікалая.

Чытайце ўважліва: Доктар-ЛЕКАР (ня Лектар, хоць ён і „з таго сьвету падзячны ліст мае“) — ёсьць такі пэрсанаж. А таксама Механоша, Каза, Баба, Цыган, Жораў Мядзьведзь, Кабыла і нават культавая Сьвінка. А вось Сьнягурачкі ў беларускай традыцыі і блізка не было. Гэта літаратурны пэрсанаж расейскага драматурга Астроўскага, але галавакружную кар’еру Сьнягурачка зрабіла ў савецкі час, калі ёю на пáру зь Дзедмарозам выбівалі традыцыі Калядаў і шанаваньне Сьвятога Мікалая.

Памылка. Ёсьць Жораў. А таксама Механоша, Каза, Баба, Цыган, Мядзьведзь, Кабыла, Доктар-Лекар і нават культавая Сьвінка. А вось Сьнягурачкі ў беларускай традыцыі і блізка не было. Гэта літаратурны пэрсанаж расейскага драматурга Астроўскага, але галавакружную кар’еру Сьнягурачка зрабіла ў савецкі час, калі ёю на пáру зь Дзедмарозам выбівалі традыцыі Калядаў і шанаваньне Сьвятога Мікалая.

Не-е! Хіба вы дагэтуль не адрамантавалі сваю ротарную жатку? Прыйшлі Калядкі — бліны ды аладкі. Хоць традыцыйныя калядныя стравы — гэта рытуальная куцьця і абавязковая сьвініна, але і аладкам ёсьць месца.

Не-е, на Каляды прагноз 50% на 50%. Прыйшлі Калядкі — бліны ды аладкі. Хоць традыцыйныя калядныя стравы — гэта рытуальная куцьця і абавязковая сьвініна, але і аладкам ёсьць месца.

Так. Хоць традыцыйныя калядныя стравы — гэта рытуальная куцьця і абавязковая сьвініна, але і блінам і аладкам ёсьць месца. А сваю ротарную жатку вы даўно мусілі адрамантаваць!

Не-е, мышам Каляды сама тое. Прыйшлі Калядкі — бліны ды аладкі. Хоць традыцыйныя калядныя стравы — гэта рытуальная куцьця і абавязковая сьвініна, але і блінам і аладкам ёсьць месца.

Не. Лексыкограф Уладзімір Даль запісаў выраз „идти под ёлку“ — значыць ісьці ў кабак. Бо была там завядзёнка на карчму ставіць яліну. Таму лепей нам называць сьвяточнае зімовае дрэва старым добрым словам ялінка.

Не. Лексыкограф Уладзімір Даль запісаў выраз „идти под ёлку“ — значыць ісьці ў кабак. Бо была там завядзёнка на карчму ставіць яліну. Таму лепей нам называць сьвяточнае зімовае дрэва старым добрым словам ялінка.

Так! Знакаміты ўкладальнік слоўніка Ўладзімір Даль запісаў выраз „идти под ёлку“ — значыць ісьці ў кабак. Бо была там завядзёнка на карчму ставіць яліну. Таму лепей нам называць сьвяточнае зімовае дрэва старым добрым словам ялінка.

Не. Лексыкограф Уладзімір Даль запісаў выраз „идти под ёлку“ — значыць ісьці ў кабак. Бо была там завядзёнка на карчму ставіць яліну. Таму лепей нам называць сьвяточнае зімовае дрэва старым добрым словам ялінка.

Не, гэта вітаньне-зычэньне пасьля лазьні. А зычэньне дабра пасьля чханьня, часьцей за ўсё зімовае, — Будзь здароў на ўвесь год, як калядны лёд! (Запісана ў Івейскім р-не)

Так! Будзь здароў на ўвесь год, як калядны лёд! Гэта зычэньне дабра пасьля чханьня, часьцей за ўсё зімовае. (Запісана ў Івейскім р-не)

Не, гэта агульнае прывітаньне (а таксама „З аўторкам!“ і г.д.). А зычэньне дабра пасьля чханьня, часьцей за ўсё зімовае, — Будзь здароў на ўвесь год, як калядны лёд! (Запісана ў Івейскім р-не)

Не, гэта азначае „ні сёе ні тое“. А зычэньне дабра пасьля чханьня, часьцей за ўсё зімовае, — Будзь здароў на ўвесь год, як калядны лёд! (Запісана ў Івейскім р-не)