7 адказаў на наіўныя пытаньні пра рэстаран ля Курапатаў і пратэсты супраць яго

Пратэстоўцы лічаць пабудову рэстарану незаконнай і амаральнай. Незаконнай — бо яго збудавалі ў ахоўнай зоне мэмарыялу (пазьней ахоўную зону звузілі так, што тэрыторыя рэстарану ў яе амаль не патрапляе, хоць гэта ня робіць ранейшыя парушэньні законнымі). Амаральнай — бо забаўляльная ўстанова месьціцца за 50 мэтраў ад месца масавых расстрэлаў у часы сталінскіх рэпрэсіяў.

Па-першае, як адзначаюць абаронцы Курапатаў, ва ўрочышчы ня могілкі, а месца пакутніцкай сьмерці і неасуджаных забойстваў, пахаваньне невядомых і не ўшанаваных належным чынам ахвяраў. Па-другое, сьвятары хіба ня ўсіх канфэсіяў катэгарычна не рэкамэндуюць есьці і выпіваць і на звычайных могілках.

Гэта невядома дакладна — архівы НВКД і КГБ не раскрытыя, ды й магчыма, што нават у іх няма поўнага сьпісу расстраляных за час рэпрэсіяў. Але, паводле розных падлікаў, карнікі НКВД расстралялі ў Курапатах з 1937 па 1941 гады ад 30 тысяч (першае сьледзтва, што вяла пракуратура БССР) да 250 тысяч чалавек.

Не, бальшавікі. Аляксандар Лукашэнка заяўляў у 2015 годзе, нібы яшчэ не вядома дакладна, хто забіваў у Курапатах — бальшавікі ці нацысты. Пасьля выкрыцьця Курапатаў розныя групы спрабавалі знайсьці ў іх «нямецкі сьлед», але раз за разам гэта абвяргалі сьледчыя.

Будаўніцтва комплексу, тады яшчэ вядомага як «Бульбаш-хол», пачалі ў 2011 годзе ў межах ахоўнай зоны мэмарыялу, афіцыйна вызначанай у 2004 г. Толькі пасьля пачатку будаўніцтва — і пасьля прызнаньня парушэньняў Міністэрствам культуры і Генэральнай пракуратурай — межы ахоўнай зоны былі зьмененыя на карысьць комплексу, і гэта, як адзначаюць абаронцы Курапатаў, рабілася са шматлікімі парушэньнямі працэдураў. Вядомыя практычна ўсе імёны адказных за будаўніцтва.

Пратэставалі ад 2012 году безупынна, але ня шляхам пікетаў — зьбіралі подпісы, пісалі звароты, вялі інфармацыйныя кампаніі, зьвярталіся ў суды з пазовамі супраць Міністэрства культуры, Генэральнай пракуратуры і раённых уладаў. Заяўнікі прайшлі ўсе судовыя інстанцыі Беларусі, але безвынікова. Гэта было далёка ня першае змаганьне з уладамі за Курапаты за 30 год з выкрыцьця праўды.

Перадусім пратэстоўцы патрабуюць зачыніць «карчму на касьцях», як яны называюць рэстарацыю. Некаторыя лічаць, што будынкі варта зьнесьці як незаконны самабуд, але гучыць і заклік зрабіць музэй замест рэстарацыі. Адны пратэстоўцы лічаць, што ўладальнікам трэба даць іншую тэрыторыю пад іхны бізнэс і кампэнсаваць страты, другія кажуць, што ва ўсёй гісторыі відавочныя злачынны і карупцыйны складнікі, таму зямлю і пабудовы варта сканфіскаваць, правёўшы паўнавартаснае сьледзтва.

Інтэр’ер рэстарацыі «Поедем поедим»