Вядомыя людзі пра рэстаран у Курапатах

«Было б дзікунства, калі б рэстаран пабудавалі непасрэдна ў зоне. А гэты рэстаран пастаўлены не на касьцях. Я гэтым пытаньнем займаўся грунтоўна. Спачатку была часовая мяжа, вызначаная прафэсійнымі гісторыкамі — Вольгай Кукуняй і іншымі. А потым Міністэрства культуры замаўляла канчатковую вэрсію зоны Курапатаў. І замовіла яна яе чамусьці не прафэсійным археолягам, не прафэсійным гісторыкам, а чалавеку са спэцыяльнасьцю „архітэктура“. І завецца гэты чалавек Вадзім Гліньнік»

«Разьвіцьцё чалавецтва пачалося ад таго моманту, калі людзі пачалі хаваць памерлых. Жывёлы мёртвых не хаваюць. Прымітыўны чалавек пачаў быць чалавекам пасьля таго, як пачаў адчуваць сувязь з тым, што мінула. Адносіны да гэтага месца — гэта паказьнік культуры краіны і народу. Мне вельмі сумна, што ў цэнтры Эўропы разуменьне гэтага важнага пытаньня такое слабое. Я веру, што просты чалавек у Беларусі разумее, што нельга таптацца па могілках і будаваць там рэстаран. Гэта нягодны ўчынак. Мне вельмі прыкра, што знайшліся людзі, якія ў такім месцы хочуць зарабляць грошы. Гэта доказ нізкага ўзроўню культуры і вельмі кепска паказвае Беларусь у сьвеце. Думаю, што ўлады Беларусі задумаюцца, ці добрай ідэяй было даць згоду на такую ўстанову»

«Гэта страшнае блюзьнерства. За любыя танцы на костках заўсёды даводзіцца вельмі жорстка расплачвацца наступным пакаленьням. Ёсьць пэўныя рэчы ў чалавечай культуры, якія трэба паважаць. І гэта тычыцца магілаў забітых нявінных людзей. Я ня ведаю, які тут сатанінскі намер, але як правіла, злачынцы заўсёды хочуць зацерці сьляды сваіх злачынстваў. І грамадзкасьць павінна сама ўсьвядоміць — вам пад ногі коцяць бомбу, якая невядома калі выбухне ў будучыні»

«Дзяржава мусіць сказаць сваё слова пра Курапаты, каб паставіць кропку: ці спыніць спэкуляцыі, ці пакараць вінаватых, калі парушаны закон»

«Гэтую мяжу павінен кожны нармальны чалавек адчуваць. Таму што гэта такія далікатныя рэчы, што прапісаць іх у законе даволі складана. Вядома ж, усё, што тычыцца захаваньня памяці, асабліва памяці трагічнай — гэта тэма вельмі балючая, і для Расеі, між іншым, і для Беларусі. І ставіць у такім месцы рэстаран, на мой погляд, проста непрыстойна. Але, вядома ж, значна лепей было б, калі б рэстаран не пачыналі будаваць, чым калі яго ўжо паставілі і адкрылі, а цяпер пачынаюць блякаваць. Збоку, з завязанымі вачыма, вельмі проста даваць парады. Але мяжу гэтую чалавек павінен адчуваць, адчуваць без напамінаў»

«Ніводзін IT-шнік ня прыйдзе ў гэты рэстаран»

«Божа, яны звар’яцелі? Хто гэтыя людзі? Яны б яшчэ туалет адчынілі на такім месцы! Гэта мярзоцьце. Абы толькі грошы ўкласьці, абы бізнэс разьвіваўся. А сумленьне ж павінна быць хоць нейкае? Там, дзе расстрэльвалі нявінных людзей, ставіць рэстаран, туалет, лазьню, пральню — ганебна!»

«Я ведаю пра Курапаты пад Менскам і перакананы, што памяць ахвяраў сталінізму павінна паважацца. ​Рэстаратары няправільна зрабілі, можна было пабудаваць рэстаран на месцы, якое больш пасуе для яго. Калі грамадзкасьць настойвае, то гэты рэстаран усё роўна прыбяруць адтуль, таму што рэстаратары звычайна — гэта практычныя людзі. Калі іх бізнэсу нешта будзе моцна перашкаджаць, яны сыдуць. Я супраць таго, каб людзі грэбавалі памяцьцю пра такія рэчы, і тым больш, каб яны сыпалі соль на раны людзей, для якіх гэта вельмі адчувальна. Гэта недапушчальна»

«Гэта на сумленьні і духоўным выхаваньні кожнага чалавека. Ці было разумна будаваць забаўляльны комплекс каля такога жудаснага месца? Гэта — на сумленьні тых, хто гэта распачаў, на сумленьні тых, хто гэта дазволіў. Не магу зразумець такую недальнабачнасьць арганізатараў і завадатараў такой абсалютна абсурднай ідэі. Я ня думаю, што людзі хадзіць туды ня будуць. Будуць. Яны ня будуць хадзіць, пакуль адбываюцца пікеты. Пройдзе час, усё супакоіцца і гэта будзе звычайным рэстаранам, як яны і плянавалі. Гэтая рэстарацыя ўжо мае нэгатыўную энэргетыку. Канечне, я туды не пайду»

«Усе спробы "прышыць" памяць пакаленьням будуць упірацца ў вельмі моцную рэч, такую, як адпрэчваньне, як нежаданьне. У спробу самазахавацца ў няведаньні. Людзям здаецца, што калі яны нечага ня ведаюць, дык гэтага ніколі і не было. Мне падаецца, што гэта адна з самых вялікіх памылак. Я нікому ніякіх рэцэптаў не магу прапісваць, але магу вам сказаць адназначна — я б ніколі ў такі рэстаран не пайшоў, ні пры якіх абставінах! Улічваючы, як цяпер прынята казаць, "бэкграўнд" усёй гэтай гісторыі, улічваючы колькасьць нявінна забітых, целы якіх там ляжаць»

«Для ўсіх нармальных людзей відавочна, што гэта абсалютна недаравальная сытуацыя, што рэстарацыі там няма чаго рабіць. Але адчуваньне нядобрае, што рэстарацыя застанецца на сваім месцы, пратэсты згаснуць і ўсё»

«Я, безумоўна, на баку тых, хто бароніць Курапаты. Але, як часта адбываецца з добрымі справамі, гэта зрабілася ня ў той час. Трэба было гэтым займацца, калі яны толькі набывалі месца для рэстарацыі. Тады павінны былі кінуць кліч на ўсю Беларусь вялікую, каб мы ўсе ўключыліся ў гэты працэс. І тады мы маглі бы неяк перашкодзіць гэтаму вар’яцтву. Ці магчыма ці штосьці зрабіць цяпер? Гэтым сьветам кіруюць грошы, на жаль. Але само гэта па сабе тое, што робяць нашы хлопцы і дзяўчаты, гэта рух да грамадзянскай супольнасьці»

«Курапаты — сьвятое месца. Па-першае, гэта могілкі, па-другое — месца рэпрэсій, або жахлівага злачынства супраць Бога і чалавека, а па-трэцяе — помнік культуры. Калі сапраўды спрэчная тэрыторыя зьяўляецца чымсьці зь пералічанага — хоць бы нечым адным, ня кажучы ўжо пра ўсё адразу, — то ладзіць там нейкія забаўляльныя комплексы недарэчна, няправільна, грахоўна. Вельмі няправільна Курапаты ператвараць у тое месца, дзе беларус варагуе зь беларусам — гэта супярэчыць духу сьвятога месца»

«Касьцёл супраць такіх пабудоў, бо кожнае месца ўшанаваньня — гэта месца сьвятое. Тым больш калі мы называем Курапаты нашай менскай Кальварыяй. Музэй — добрая прапанова. Тым больш калі ў плянах ёсьць стварэньне мэмарыялу „Курапаты“, на дзяржаўным узроўні пра гэта гаворыцца, прэзыдэнт пра гэта ня раз згадваў. У такіх месцах мы павінны задумвацца: а што заўтра будзе з нашымі магіламі? Калі гэта пакутнікі нашай зямлі, то да іх мы павінны адпаведным чынам і ставіцца»

«Ёсьць неабходнасьць зрабіць мэмарыял па прыкладзе Трасьцянца. У Яд ва-Шэме ў Ізраілі ёсьць і лекцыйныя залі, і месца прыёму ежы. Пытаньне ня ў тым, што побач, а як гэта ўкладваецца, спалучаецца і не дае забыць гісторыю»

«Тут няма чаго шмат абмяркоўваць. Ёсьць жа паняцьці маралі. Цынічна паводзіць сябе так у адносінах да памяці ахвяраў. І нельга апраўдвацца тым, што ў нас „паўсюль пахаваньні“. Курапаты — не „адно з такіх месцаў“. Курапаты — гэта сымбаль таго перасьледу, генацыду інтэлектуальных сіл беларускага народу, які немагчыма ігнараваць. Курапаты гэтаксама сымбалічныя для нас, як Хатынь і Трасьцянец»

«На мой погляд, людзі, якія прымаюць рашэньні аб будаўніцтве ў такіх сакральных месцах, зьвязаных з трагедыяй народу і людзкімі ахвярамі, забаўляльных цi падобных установаў накшталт рэстарацыі цi кафэ, павінны ўлiчваць, што гэта можа абражаць пачуцьці іншых людзей. І Курапаты — адно з такіх месцаў народнага смутку, якое патрабуе беражлівага да сябе стаўленьня з боку тых, хто жыве»

«Зразумела, рэстарацыя ня мае рацыі. Даволі дзіўна было рабіць піцейную і карміцельную ўстанову на касьцях. Напэўна, я тут не арыгінальны. У нашым горадзе хапае месцаў, дзе можна гэта зрабіць. Такія месцы, як Курапаты — яны намоленыя. Яны намоленыя ня тое што людзьмі, якія там загінулі, яны намоленыя людзьмі, якія іх абараняюць. І трэба рукі трымаць падалей ад такіх месцаў, як Курапаты. У такі рэстаран я б не пайшоў ні ў якім выпадку, нават за вялікія грошы. Ніколі»

«Ну якія там рэстараны? Рэстарана не павінна быць, гэта зразумела. Што там, памінкі будуць ладзіць? Не. Там будуць песьні-скокі ды іншае. І элемэнтарныя п’янкі. Таму я лічу, што гэтага рабіць нельга. Трэба проста добраўпарадкаваць, даць пабольш інфармацыі пра гэтае месца. Павесіць некалькі такіх добрых шыльдаў. І тыя, хто там робіць рэстаран, лепшы бы далі грошай на гэтую сьвятую справу. Гэта было б правільна»

«Рэстарацыя ля Курапатаў — блюзьнерства. Нагі маёй там ня будзе. А калі пабачу, што хтосьці там з сяброў чэкініцца — выдалю і заблякую»

«Вядома, у кожнага свой выбар, але чым больш народу дазнаецца пра расстрэлы, тым меней застанецца наведнікаў. Хіба выпадковыя транзытнікі завернуць, якія нічога толкам ня ведаюць, убачыўшы шыльду пры кальцавой. Прынамсі, я туды дакладна не паеду бавіць час, весяліцца. Было б як мінімум не па сабе»

«Калі ёсьць магчымасьць зрабіць музэй з гэтага будынку, кампэнсаваць патрачаныя сродкі тым, хто іх уклаў, перадаць ад гарадзкіх уладаў для рэстарацыі нейкае іншае месца — лепей пайсьці гэтым шляхам. Ёсьць шмат месцаў у горадзе і пад горадам, на трасе не хапае такіх аб’ектаў»