Сёньня адбудзецца пленарнае пасяджэньне Палаты прадстаўнікоў, на якім сярод 10 законапраектаў у другім і апошнім чытаньні дэпутаты разгледзяць зьмены і дапаўненьні ў закон «Аб масавых мерапрыемствах у Рэспубліцы Беларусь».
Пасьля гэтага дакумэнт паступіць у Савет Рэспублікі. Яны альбо зацьвярджаюць яго, альбо накіроўваюць назад, у Палату прадстаўнікоў, для дапрацоўкі. З верхняй палаты законапраект перадаецца на подпіс кіраўніку дзяржавы.
Шуневіч расхваліў зьмены
25 кастрычніка летась міністар унутраных спраў Беларусі Ігар Шуневіч, які прадстаўляў зьмены ў закон у першым чытаньні, назваў іх праявай небывалай да гэтага лібэралізацыі.
«Надыходзіць жэстачайшая лібералізацыя гэтага закону. Мы ўводзім прынцып, які адпавядае ўсім агульнасусьветным нормам — заяўны. Чалавек можа заявіць пра сваё жаданьне правесьці масавае мерапрыемства ў вызначаным месцы, і на гэта рашэньня ўладаў не патрабуецца. Калі мерапрыемства плянуецца па-за вызначаным месцам, то згода ўладаў неабходная», — расказаў дэпутатам Шуневіч.
Ён дадаў, што цалкам адмовіцца ад дазвольнага прынцыпу адразу немагчыма.
«Мы пастараемся зрабіць так, каб было зручна ўсім: і ўладам, і тым, хто заяўляе пра мерапрыемства. Пастараемся зрабіць працэдуру максымальна зручнай і спрасьціць яе», — запэўніў міністар.
Таксама Шуневіч заявіў, што арганізатарамі масавых акцый ня змогуць выступаць грамадзяне зь нязьнятай ці непагашанай судзімасьцю за «злачынствы супраць міру і бясьпекі чалавецтва, супраць грамадзкай бясьпекі, супраць грамадзкага парадку і грамадзкай маральнасьці або супраць дзяржавы і парадку ажыцьцяўленьня ўлады і кіраваньня».
Зьмены прадугледжваюць, што нельга будзе публічна заклікаць да арганізацыі і правядзеньня масавай акцыі да атрыманьня дазволу на яе арганізацыю. Гэта значыць, нельга аб’яўляць дату, месца і час правядзеньня мерапрыемства, вырабляць і распаўсюджваць з гэтай мэтай улёткі, плякаты ды іншыя матэрыялы ў СМІ, інтэрнэце і іншых інфармацыйных сетках.
У законапраекце згадваюцца і журналісты. Іх абавяжуць насіць з сабой дакумэнты: пашпарт і журналісцкае пасьведчаньне. Акрамя таго, магчыма, давядзецца насіць бэйдж на бачным месцы, прыходзіць у камізэльцы з надпісам «Прэса» або выкарыстоўваць нарукаўную павязку.
Чаго дамагаюцца праваабаронцы
Пасьля першага чытаньня, на пачатку сакавіка 2018 году, прадстаўнікі БХК, «Вясны», Беларускай асацыяцыі журналістаў, Цэнтра прававой трансфармацыі і «Прававой ініцыятывы» прынялі ўдзел у пашыраным паседжаньні рабочай групы, якая рыхтавала гэты законапраект. Тады яны зьвярталі ўвагу на тое, што прапанаваныя законатворцамі зьмены не набліжаюць закон «Аб масавых мерапрыемствах у Рэспубліцы Беларусь» да міжнародных стандартаў у галіне свабоды мірных сходаў і выказваньня думак, паколькі ў ім застаюцца істотныя абмежаваньні правоў грамадзянаў Беларусі.
Асноўныя прапановы праваабаронцаў такія.
- Неабходна выключыць з азначэньня «іншае масавае мерапрыемства» масавыя акцыі, якія праводзяцца ў памяшканьні, а таксама ўвесьці мінімальную колькасьць удзельнікаў — 100 чалавек, пры прысутнасьці якіх мерапрыемства будзе падпадаць пад рэгуляваньне закону.
- Лічыць сходам прысутнасьць грамадзянаў у загадзя абумоўленым публічным месцы па-за будынкамі ці іншых месцах, куды няма вольнага доступу, у вызначаны час, якія сабраліся для калектыўнага абмеркаваньня пытаньняў, што ўяўляюць грамадзкі інтарэс.
- Не распаўсюджваць парадак арганізацыі і правядзеньня масавага мерапрыемства на адзіночныя пікеты.
- Не абцяжарваць арганізатараў сходаў, мітынгаў, вулічнага шэсьця, дэманстрацыі, пікетаваньня аплатай паслуг аховы правапарадку, мэдычнага абслугоўваньня і прыбіраньня тэрыторыі.
- Прызначыць сталымі месцамі для правядзеньня масавых акцый любыя прыдатныя для рэалізацыі мэтаў мірнага сходу месцы.
- Выключыць са сфэры дзеяньня закону правядзеньне ўстаноўчых сходаў.
- Даць магчымасьць асьвятляць мірныя сходы пазаштатным карэспандэнтам СМІ.
- Адмяніць адміністрацыйную адказнасьць за інфармаваньне грамадзкасьці аб правядзеньні масавых мерапрыемстваў або за заклікі да ўдзелу ў іх.
Якія пэрспэктывы ў гэтых прапановаў?
Падчас другога чытаньня канцэптуальныя праўкі звычайна ў законапраект ня ўносяцца. Дэпутаты абмяжоўваюцца пераважна касмэтычнымі зьменамі. Таму шмат што будзе залежаць ад таго, як ацэняць прапановы праваабаронцаў (пры ўмове, што іх наагул будуць абмяркоўваць) у залі — канцэптуальнымі ці касмэтычнымі?
