Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Дыктатары натхняюцца адзін адным». Менскі і маскоўскі палітолягі пра выбары ў Расеі


Прадказальныя вынікі прэзыдэнцкіх выбараў у Расеі і тое, якім чынам яны пераклікаюцца з аналягічнымі кампаніямі ў Беларусі, Свабодзе камэнтуюць палітолягі з Масквы і Менску.

Цэнтральная выбарчая камісія Расейскай Фэдэрацыі падлічыла амаль 100% пратаколаў, упэўненую перамогу атрымаў дзейны прэзыдэнт — ён набраў больш за 76% галасоў выбарнікаў.

Такім чынам, палітычныя дэкарацыі не зьмяніліся і наступныя 6 гадоў краінай будзе кіраваць Уладзімір Пуцін, для якога пачаўся адлік чацьвёртага прэзыдэнцкага тэрміну. Ці азначае гэта, што ў палітычным антуражы Крамля нічога прынцыпова не зьмянілася?

Арэшкін: ад простага хлопца да «небожителя»

Дзьмітрый Арэшкін
Дзьмітрый Арэшкін

Маскоўскі палітоляг Дзьмітрый Арэшкін лічыць, што апошняя расейская кампанія выразна агаліла сутнасьць «закасьнелага» пуцінскага рэжыму: упэўнены рух у бок аўтакратыі, манапалізацыі ўлады, ушчамленьня грамадзянскіх правоў і ігнараваньня ўнутраных законаў.

Паводле яго, фактычна прасоўваецца сцэнар, у свой час рэалізаваны іншым «вэтэранам» — Аляксандрам Лукашэнкам: той ужо ня лічыць неабходным перад некім даваць справаздачу ўвогуле. Таму ўсе значныя палітычныя падзеі ў Расеі і Беларусі адбываюцца як пад капірку — з «карусэлямі», укідваньнем бюлетэняў, перашкодай працы назіральнікаў.

«Пуцін, калі абжываўся ва ўладзе, меў выгляд простага хлопца, спартоўца ў таннай майцы, чалавека, зь якім можна проста сустрэцца на вуліцы, — кажа аналітык. — Прынамсі стараўся падтрымліваць такі імідж. Цяпер наадварот, сёньня ён „небожитель“. Выбарнае шоў, зразумела, арганізаваў ня сам Пуцін, усю сыстэму вылучэньня рыхтавалі падначаленыя. Але гэта рабілася так, як яму хочацца — чэлядзь тым і зручная, што прачытвае жаданьні начальства. Гэта значыць прымушаць усіх чакаць, нэрвавацца, локці кусаць, пальцы заломваць; есьці людзі не маглі, ня спалі, гадалі, пойдзе ці ня пойдзе на новы тэрмін. І тут абвяшчаюць — ідзе!.. Гэтая візантыйшчына ўперамешку з псэўдасталінскім стылем яскрава сьведчыць пра тое, куды рушыць эвалюцыя Расеі».

Ілюстрацыйнае фота. Партрэт Пуціна на мітынгу пасьля завяршэньня выбараў
Ілюстрацыйнае фота. Партрэт Пуціна на мітынгу пасьля завяршэньня выбараў

Дзьмітрый Арэшкін мяркуе, што Пуціну падабаецца такая «манаршая грунтоўнасьць і вялікасьць».

«Зразумела было, што ён пераможа, як жа інакш? Зразумела было, што ён ня можа адысьці ад улады, з цэлага шэрагу прычын. Што, дарэчы, яднае іх з Лукашэнкам. Але згаданая пампэзнасьць зьявілася ўпершыню, дагэтуль такой выразнай стылістычнай рысы не назіралася», — кажа Дзьмітры Арэшкін.

Мацкевіч: місія — адрадзіць імпэрскую Расею

Уладзімер Мацкевіч
Уладзімер Мацкевіч

Менскі палітоляг Уладзімер Мацкевіч перакананы, што выбары і ў Расеі, і ў Беларусі даўно ператварыліся ў фарс з загадзя прадказальным фіналам. Таму і ставіцца да іх трэба адпаведна — з папраўкай на ўмовы, у якіх яны адбываюцца.

Апроч таго, ён не выключае пэўных канстытуцыйных зьменаў «ня ў лепшым кірунку». Пуцін ужо сказаў, што неабходна ўзяцца за канстытуцыйныя працэсы, днямі штосьці падобнае дэкляраваў і Лукашэнка. Іншымі словамі, палітычная «стабілізацыя» вымушае да пэўных дзеяньняў дыктатараў, якія ўсталявалі ў сваіх краінах усё, што маглі. Цяпер трэба выходзіць на новы ўзровень.

«Наогул я зьдзіўляюся наіўнасьці камэнтатараў, палітолягаў, аналітыкаў, якія на нешта спадзяюцца, — гаворыць экспэрт. — Я неаднаразова апісваў з розных бакоў такую сытуацыю як „паліттэхналёгіі трэцяга пакаленьня“. Для мяне гэта настолькі відавочна і прадказальна, што ніякіх пытаньняў не ўзьнікае. Ёсьць людзі, якія гэта таксама разумеюць і ў Расеі — як усё пабудавана і працуе. Ну нельга ў гэтым браць удзел, дык яшчэ з такім энтузіязмам, як гэта рабілі так званыя кандыдаты ў прэзыдэнты Расеі. Зрэшты, чаго зьдзіўляцца, калі ў Беларусі было тое ж самае? Дыктатары і падобныя рэжымы адзін у аднаго вучацца».

Уладзімер Мацкевіч перакананы, што расейскі прэыдэнт прыйшоў з канкрэтнай місіяй яшчэ напачатку 2000-х.

«Зь першых сваіх крокаў пачаў дэманстраваць, што хоча адрадзіць Расею як імпэрскую дзяржаву. Проста тады ня меў яшчэ патрэбнай моцы, адбіваўся так званы „бардак 1990-х“, як яны той час называюць, рэшту дэмакратыі. Вымушаны быў разганяцца павольна. А як набраў крэйсэрскую хуткасьць, усё пайшло паводле ягонага сцэнару. Але сутнасна тое, што ён рабіў у пачатку нулявых і цяпер, цалкам супадае».

Незалежныя назіральнікі на выбарчых участках у розных рэгіёнах Расеі паведамілі пра шматлікія парушэньні — арганізаваны падвоз выбарнікаў, «укід» бюлетэняў у скрыні, перашкода для працы на ўчастках. Усё гэта зафіксавалі камэры назіраньня.

Тым часам у Цэнтравыбаркаме Расеі назвалі выбары «празрыстымі і дэмакратычнымі», заявіўшы, што сур’ёзных парушэньняў зафіксавана не было.

Выбары Пуціна, віншаваньне Лукашэнкі, укіды, піражкі і шавялюра Дудзя. Цікавае каротка

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG