Партал WikiLeaks апублікаваў чарговую порцыю сэнсацыйных сакрэтных матэрыялаў ураду ЗША. Пры гэтым партал анансаваў публікацыю яшчэ большага масіву дакумэнтаў, агульнай колькасьцю чвэрць мільёна адзінак. Гэта – паведамленьні ў дзярждэпартамэнт ЗША з амэрыканскіх пасольстваў па ўсім сьвеце. Зь іх 1014 дакумэнтаў – з пасольства ЗША ў Менску.
Амэрыканскія ўлады заяўляюць, што абнародаваньне Wikileaks сакрэтных дакумэнтаў стварае пагрозу бясьпецы многім людзям: дыпляматам, выведнікам, вайскоўцам і цывільным. У заяве адміністрацыі ЗША падкрэсьліваецца, што публікацыя гэтых матэрыялаў ставіць пад удар тых, хто зьвяртаецца да ЗША па дапамогу ў дэмакратычных пераўтварэньнях у іх краінах. “Гэтыя дакумэнты могуць утрымліваць імёны людзей, якія працуюць ва ўмовах рэпрэсіўных рэжымаў і імкнуцца стварыць больш адкрытае і свабоднае грамадзтва” – гаворыцца ў заяве.
Калі папярэдняя выцечка, апублікаваная Wikileaks, тычылася службовай перапіскі наконт войнаў у Аўганістане і Іраку, то цяпер ахоп больш шырокі – у Інтэрнэт выкладзеная перапіска зь дзярждэпартамэнтам амэрыканскіх пасольстваў па ўсім сьвеце.
Беларусь згадваецца ў трох дакумэнтах, апублікаваных у мінулыя выходныя на Wikileaks: у адным, на нарадзе ў парыскай амбасадзе ЗША, адзначаецца, што Расея аддае перавагу не ўступленьню ў Сусьветную гандлёвую арганізацыю, а мытнаму саюзу зь Беларусьсю і Расеяй, другі раз Беларусь прыгадваецца сярод тузіну іншых краін як партнэр па ваенным супрацоўніцтве зь некаторымі афрыканскімі краінамі (без расшыфроўкі дэталяў), у трэцім паведамленьні адзначаецца, што сэнатар Джозэф Лібэрман вяртаецца з Масквы празь Менск.
Што ўтрымліваюць іншыя тэлеграмы з амбасады ЗША ў Менску пакуль невядома, падаюцца толькі тэмы.
Пра іншыя дзяржавы ўжо апублікаваны пакет інфармацыі Wikileaks утрымлівае куды больш зьмястоўныя дэталі.
З дакумэнтаў, у прыватнасьці, вынікае, што лідэры некаторых арабскіх дзяржаваў, у тым ліку і кароль Савудаўскай Арабіі, заклікалі Злучаныя Штаты напасьці на Іран і сілай спыніць яго ядзерную праграму.
У дакумэнтах таксама ўтрымліваецца меркаваньне ізраільскага міністра абароны Эхуда Барака, які ў чэрвені летась папярэдзіў Вашынгтон, што такі ўдар мае сэнс нанесьці да канца 2010 году, паводле міністра, пасьля гэтага тэрміну стрымліваць ядзерныя амбіцыі Тэгерану стане яшчэ цяжэй.
У расейскай частцы апублікаваных файлаў абмяркоўваюцца дзелавыя стасункі расейскага прэм’ера Ўладзімера Пуціна з італьянскім калегам Сыльвіё Бэрлюсконі, а таксама сувязі Крамля з арганізаванай злачыннасьцю.
Здабыткам галоснасьці сталі характарыстыкі і мянушкі, якія амэрыканскія дыпляматы даюць замежным лідэрам. У службовай перапісцы Пуцін названы “альфа-самцом”, прэзыдэнт Аўганістану Хамід Карзай – “параноікам”, іранскі лідэр Махмуд Ахмадзінэжад параўноўваецца з Гітлерам, а пра лібійскага кіраўніка Муамара Кадафі паведамляецца, што яго паўсюль суправаджае украінская медсястра – бляндынка з пышнымі формамі. Пра нямецкага канцлера Ангелу Мэркель гаворыцца, што яна пазьбягае рызыкі і рэдка дэманструе творчы падыход.
Але сярод апублікаваных дакумэнтаў ёсьць рэчы куды больш сур'ёзныя, напрыклад, справаздача аб гутарцы намесьніка дзяржсакратара ЗША Уільяма Бэрнса з прэзыдэнтам Азэрбайджану Ільхамам Аліевым.
Аліеў у размове казаў пра тое, што прэзыдэнт Расеі Дзьмітры Мядзьведзеў не кантралюе сваё атачэньне, што рашэньні, якія ўзгадняюцца зь ім, потым блякуюцца іншымі. "Многія высокапастаўленыя чыноўнікі не прызнаюць Мядзьведзева лідэрам”, – прыводзіцца запіс словаў Аліева. Паводле яго, ёсьць усе прыкметы канфрантацыі паміж камандамі гэтых двух палітыкаў, хоць гэтага пакуль няма паміж Мядзьведзевым і Пуціным асабіста.
Заснавальнік і ўладальнік парталу Wikileaks Джуліан Асандж накіраваў у пасольства ЗША ў Вялікабрытаніі ліст з просьбай паведаміць, хто канкрэтна можа апынуцца ў небясьпецы пасьля публікацыі дакумэнтаў. Раней ён прапаноўваў амэрыканскаму ўраду перамовы наконт некаторай рэдактуры матэрыялаў, якія публікуюцца на Wikileaks. Юрыст дзярждэпартамэнту Гаральд Кох у адказ заклікаў Асанджа ўстрымацца ад публікацыі новай сэрыі сакрэтных дакумэнтаў.
Пры гэтым ён падкрэсьліў, што амэрыканскія ўлады “ня будуць прымаць удзелу ў перамовах адносна далейшай публікацыі незаконна атрыманых сакрэтных дакумэнтаў амэрыканскага ўраду”.
Фэномен Wikileaks ставіць сур'ёзныя пытаньні – у якой ступені павінны быць адкрытымі мэханізмы палітыкі і дыпляматыі і ў якой ступені іх можна захаваць адкрытымі ў век інфармацыйнай празрыстасьці і ўразьлівасьці інфармацыйных сыстэмаў.
Амэрыканскія ўлады заяўляюць, што абнародаваньне Wikileaks сакрэтных дакумэнтаў стварае пагрозу бясьпецы многім людзям: дыпляматам, выведнікам, вайскоўцам і цывільным. У заяве адміністрацыі ЗША падкрэсьліваецца, што публікацыя гэтых матэрыялаў ставіць пад удар тых, хто зьвяртаецца да ЗША па дапамогу ў дэмакратычных пераўтварэньнях у іх краінах. “Гэтыя дакумэнты могуць утрымліваць імёны людзей, якія працуюць ва ўмовах рэпрэсіўных рэжымаў і імкнуцца стварыць больш адкрытае і свабоднае грамадзтва” – гаворыцца ў заяве.
Калі папярэдняя выцечка, апублікаваная Wikileaks, тычылася службовай перапіскі наконт войнаў у Аўганістане і Іраку, то цяпер ахоп больш шырокі – у Інтэрнэт выкладзеная перапіска зь дзярждэпартамэнтам амэрыканскіх пасольстваў па ўсім сьвеце.
Беларусь згадваецца ў трох дакумэнтах, апублікаваных у мінулыя выходныя на Wikileaks: у адным, на нарадзе ў парыскай амбасадзе ЗША, адзначаецца, што Расея аддае перавагу не ўступленьню ў Сусьветную гандлёвую арганізацыю, а мытнаму саюзу зь Беларусьсю і Расеяй, другі раз Беларусь прыгадваецца сярод тузіну іншых краін як партнэр па ваенным супрацоўніцтве зь некаторымі афрыканскімі краінамі (без расшыфроўкі дэталяў), у трэцім паведамленьні адзначаецца, што сэнатар Джозэф Лібэрман вяртаецца з Масквы празь Менск.
Што ўтрымліваюць іншыя тэлеграмы з амбасады ЗША ў Менску пакуль невядома, падаюцца толькі тэмы.
Пра іншыя дзяржавы ўжо апублікаваны пакет інфармацыі Wikileaks утрымлівае куды больш зьмястоўныя дэталі.
З дакумэнтаў, у прыватнасьці, вынікае, што лідэры некаторых арабскіх дзяржаваў, у тым ліку і кароль Савудаўскай Арабіі, заклікалі Злучаныя Штаты напасьці на Іран і сілай спыніць яго ядзерную праграму.
У дакумэнтах таксама ўтрымліваецца меркаваньне ізраільскага міністра абароны Эхуда Барака, які ў чэрвені летась папярэдзіў Вашынгтон, што такі ўдар мае сэнс нанесьці да канца 2010 году, паводле міністра, пасьля гэтага тэрміну стрымліваць ядзерныя амбіцыі Тэгерану стане яшчэ цяжэй.
У расейскай частцы апублікаваных файлаў абмяркоўваюцца дзелавыя стасункі расейскага прэм’ера Ўладзімера Пуціна з італьянскім калегам Сыльвіё Бэрлюсконі, а таксама сувязі Крамля з арганізаванай злачыннасьцю.
Здабыткам галоснасьці сталі характарыстыкі і мянушкі, якія амэрыканскія дыпляматы даюць замежным лідэрам. У службовай перапісцы Пуцін названы “альфа-самцом”, прэзыдэнт Аўганістану Хамід Карзай – “параноікам”, іранскі лідэр Махмуд Ахмадзінэжад параўноўваецца з Гітлерам, а пра лібійскага кіраўніка Муамара Кадафі паведамляецца, што яго паўсюль суправаджае украінская медсястра – бляндынка з пышнымі формамі. Пра нямецкага канцлера Ангелу Мэркель гаворыцца, што яна пазьбягае рызыкі і рэдка дэманструе творчы падыход.
Але сярод апублікаваных дакумэнтаў ёсьць рэчы куды больш сур'ёзныя, напрыклад, справаздача аб гутарцы намесьніка дзяржсакратара ЗША Уільяма Бэрнса з прэзыдэнтам Азэрбайджану Ільхамам Аліевым.
Аліеў у размове казаў пра тое, што прэзыдэнт Расеі Дзьмітры Мядзьведзеў не кантралюе сваё атачэньне, што рашэньні, якія ўзгадняюцца зь ім, потым блякуюцца іншымі. "Многія высокапастаўленыя чыноўнікі не прызнаюць Мядзьведзева лідэрам”, – прыводзіцца запіс словаў Аліева. Паводле яго, ёсьць усе прыкметы канфрантацыі паміж камандамі гэтых двух палітыкаў, хоць гэтага пакуль няма паміж Мядзьведзевым і Пуціным асабіста.
Заснавальнік і ўладальнік парталу Wikileaks Джуліан Асандж накіраваў у пасольства ЗША ў Вялікабрытаніі ліст з просьбай паведаміць, хто канкрэтна можа апынуцца ў небясьпецы пасьля публікацыі дакумэнтаў. Раней ён прапаноўваў амэрыканскаму ўраду перамовы наконт некаторай рэдактуры матэрыялаў, якія публікуюцца на Wikileaks. Юрыст дзярждэпартамэнту Гаральд Кох у адказ заклікаў Асанджа ўстрымацца ад публікацыі новай сэрыі сакрэтных дакумэнтаў.
Пры гэтым ён падкрэсьліў, што амэрыканскія ўлады “ня будуць прымаць удзелу ў перамовах адносна далейшай публікацыі незаконна атрыманых сакрэтных дакумэнтаў амэрыканскага ўраду”.
Фэномен Wikileaks ставіць сур'ёзныя пытаньні – у якой ступені павінны быць адкрытымі мэханізмы палітыкі і дыпляматыі і ў якой ступені іх можна захаваць адкрытымі ў век інфармацыйнай празрыстасьці і ўразьлівасьці інфармацыйных сыстэмаў.
